Taakdozen is een leermiddel die kan gebruikt worden in de klassen om leerlingen actief te betrekken bij leeractiviteiten. Zo een taakdoos bevat een taak of opdracht die de leerling kan uitvoeren om specifieke vaardigheden te ontwikkelen. Een taakdoos is gemaakt dat deze een duidelijk begin en einde heeft.
Doel
De doelen van een taakdoos zijn gevarieerd. Belangrijk is wat je wil bereiken voor het inzetten van taakdozen.
Cognitieve vaardigheden
Ze kunnen gevarieerde taken bieden die het denkvermogen en probleemoplossend vermogen van leerlingen gestimuleerd wordt.
Hieronder bevinden zich enkele voorbeelden voor verschillende leeftijdscategorieën
Fijne motoriek
Veel taakdozen bevatten activiteiten die gericht zijn op het ontwikkelen van fijne motoriek zoals, manipuleren van kleine voorwerpen, knippen of schrijven.
Hieronder bevinden zich enkele voorbeelden:
Taakspanning en werkhouding
De opzet van taakdozen moedigt een gestructureerde werkhouding aan, waarbij leerlingen leren aan een nieuwe taak te beginnen zodra de vorige is voltooid.
Ook de taakspanning kan hierdoor worden verhoogd. De leerlingen moeten hun aandacht erop richten. Het aantal taakdozen kan ook gradueel stijgen. Van 2 taakdozen maken naar 5 taakdozen maken bijvoorbeeld.
Werken in een gestructureerde setting
Voor kinderen met autisme biedt een taakdoos een duidelijke en gestructureerde omgeving, wat kan helpen om ontspannen te werken. De helderheid en organisatie van taakdozen dragen bij aan een voorspelbare omgeving, wat gunstig is voor kinderen met autisme.
Andere invulling
Soms kunnen kinderen niet lang in een kring blijven zitten, gaat de inhoud aan hun voorbij of zijn leerlingen juist overprikkeld door de klaswerking.
Kring
Dan kunnen taakdozen een nuttige invulling zijn in de plaats. Nadien kan je individueel met hen nog eens de kring overlopen in een korte tijdsspanning of de inhoud van de kring laten weerkomen in de taakdozen. Belangrijk hierbij is dat de leerlingen dit zelfstandig kunnen doen.
Hoekenwerk
Sommige kinderen komen niet tot werken omdat ze in de verschillende hoeken te veel kunnen doen. Dan is een taakdozen systeem interessant om zo op een gestructureerde manier aan de slag te gaan. Hierbij kan je de inhoud van de hoeken aan bod laten komen in de taakdozen of een andere invulling geven.
Op maat
Soms kunnen kinderen niet altijd mee in de klas. Dan kunnen taakdozen een andere invulling bieden op hun maat. Dit kan gaan van foutloze taakdozen/sensorische taakdozen naar cognitieve vaardigheden die bevraagd worden. Of juist een uitdaging brengen in de klaswerking.
Voorbereiding
Werkschema
Een taakdozensysteem heeft een gestructureerde setting nodig. Hiervoor werken we vaak met een werkschema. Dit geeft een visuele opsomming van een vooraf vastgelegd aantal en een vooraf vastgelegde volgorde van taken weer.
Het doel van het werkschema is het kind meerdere taken zelfstandig en gestructureerd leren uitvoeren en afwerk
Inhoud
Zoals hierboven zijn er verschillende soorten taakdozen:
Enkele voorbeelden zijn:
- fijn motorische taken
- voorbereidende schrijfmotorische taken
- sorteertaken: kleuren, vormen, cijfers, letters
- ruimtelijke taken: puzzelen, bouwen naar voorbeeld, bouwen volgens plan,…
In het lager onderwijs kan ook taakdozen gebruikt worden. Hierbij is het interessant om volgende aanpassingen te voorzien:
- 1 enkelvoudige opdracht per lade: dit kan lezen zijn, schrijven, rekenen.
- Voorzie niet enkel opdrachten op papier. Voorzie op 5 opdrachten 2 opdrachten met materiaal
- Zorg voor een eenvoudige lay-out, liefst geen tekeningen, deze zorgen voor te veel prikkels en afleiding
- Zorg dat de taken op het niveau van het kind zijn: succeservaring is belangrijk.
Werkplek
De werkplek is waar het kind zijn taakdozen maakt. Zorg ervoor dat de werkplek een prikkelarme omgeving is.
Hierbij zijn verschillende opstellingen mogelijk.
Duur en aantal taken
Dit is steeds afhankelijk van het kind.
Enkele tips:
- Om taakspanning op te bouwen is het beter om enkele korte taken te geven.
- Een taakdoos met meer materiaal vraagt meer focus op hetzelfde materiaal. Dit vraagt meer doorzettening en inzet.
Voorbeeld:
- Kind X heeft een korte taakspanning: Geef 8 taakdozen met 6 losse elementen per doos. Bijv. 6 kleuren pompons sorteren.
- Kind Y heeft een betere taakspanning dan X: Geef 4 taakdozen met meer losse elementen.
Hoe werkt het?
Soorten taakdozen
Foutloze taken
Dit zijn taken die nooit fout kunnen zijn.
Dit kan gebruikt worden voor kinderen die nog niet toe zijn om te werken volgens een specifieke opdracht.
Door deze foutloze taakjes in te zetten leert het kind:
– een werkhouding.
– een opdracht uit te voeren.
– vergroot het de zelfstandigheid en het zelfvertrouwen.
Sensorische taken
Sommige kinderen moeten nog verschillende materialen ontdekken. Daarom kan
een voeldoos ook een taakdoos zijn. Dit kan een foutloos taakje maken of een taak met een specifieke opdracht aan gekoppeld.
Verdwijntaak
Dit zijn taakdozen waarbij de taak klaar is als je het materiaal niet meer ziet of als alles gevuld is.
Meertaakdozen
Een taak die meer vergt dan 1 handeling. Hierbij is nog steeds belangrijk dat het een duidelijk einde heeft.
Papier
Taken op papier zodat het kind leert werken hiermee. Als dit kind dit kan.
Dit kan gecombineerd zijn met concreet materiaal.
Knutselactiviteiten
Knutselactiviteiten kunnen ook in een taakdoos worden gestopt.
Hierbij geef je al het materiaal dat nodig is om de taak te maken.
Je kan dit ook maken met picto’s om deze taak nog duidelijk te maken.
Het kan ook opbouwend werken door bv. een kleurplaat te geven.
