Leren leren: planning en leeromgeving

Het creëren van een effectieve leeromgeving en het opstellen van een doordachte planning is essentieel voor het behalen van succes op school. Middelbare school examens bv. kunnen een uitdaging vormen, maar met de juiste aanpak en omgeving kun je jezelf goed voorbereiden en zelfverzekerd de klaslokalen betreden. Onderstaand enkele tips om een goede leeromgeving te creëren en een planning te maken.

Als leerkracht kan je dit in de klas alvast een oefenen of een gesprek over hebben met jouw leerlingen.

Deel 1: Leeromgeving

Leeromgeving creëren

Naast een goede planning is een optimale leeromgeving essentieel voor effectief leren en studeren. Hier zijn enkele tips om een optimale leeromgeving te creëren.

Aangename werkplek, voldoende ruimte

Het vinden van de perfecte balans tussen comfort en productiviteit is essentieel bij het creëren van een ideale studieomgeving. Terwijl je comfortabel wilt zitten tijdens het studeren, is het belangrijk om te vermijden dat je té comfortabel wordt, waarbij je concentratie afneemt of zelfs in slaap valt. In dat opzicht is je bed wellicht niet de meest geschikte keuze voor het maken van huiswerk. Een goede studieplek biedt niet alleen comfort, maar ook voldoende ruimte om geconcentreerd te kunnen werken. Kies daarom voor een omgeving die je stimuleert om actief te blijven en waar je jezelf kunt onderdompelen in je studiemateriaal, zonder de verleiding van te veel comfort die je afleidt van je taken.

Vaste plaats

Een vaste studieplek creëren is essentieel voor een effectieve leeromgeving. Door een specifieke ruimte te hebben waar je regelmatig studeert, creëer je een gevoel van routine en focus. Deze vaste plaats kan een bureau in je slaapkamer zijn of een hoekje in de woonkamer. Het belangrijkste is dat deze plek vrij is van afleidingen en comfortabel genoeg is om langere tijd te kunnen studeren. Door een consistente studieomgeving te hebben, train je je brein om automatisch in de studiemodus te gaan wanneer je op die plek bent, waardoor je concentratie en productiviteit verbeteren.

Voldoende verlichting

Een goed verlichte studieplek is van cruciaal belang voor een productieve en comfortabele leeromgeving. Te weinig licht kan niet alleen leiden tot vermoeidheid en slaperigheid, maar het kan ook je ogen belasten en je studiesessie belemmeren. Aan de andere kant kan te fel licht, zoals tl-verlichting, ook schadelijk zijn voor je ogen en je concentratie verminderen. Het vinden van de juiste balans in verlichting is daarom essentieel.Een bureaulamp is een uitstekende manier om gericht licht op je werkruimte te laten schijnen, waardoor je de nodige helderheid hebt zonder de hele kamer te verlichten. Daarnaast kan het toevoegen van een nabijgelegen tafellamp of het gebruik van overheadverlichting helpen om de algehele sfeer van de studieplek te verbeteren. Op die manier creëer je een aangename en goed verlichte omgeving die bevorderlijk is voor geconcentreerd werken en efficiënt studeren.

Wat heb je nodig?

Zorg ervoor dat je al het benodigde studiemateriaal binnen handbereik hebt, zodat je kostbare tijd niet verspilt met het zoeken naar een liniaal of potlood. Een georganiseerde studieplek bevordert niet alleen je efficiëntie, maar minimaliseert ook afleidingen tijdens het studeren. Maak gebruik van opbergmogelijkheden zoals pennenbakjes, lade-organizers of planken om je studiemateriaal netjes en geordend te houden. Op die manier kun je je volledig concentreren op je taken zonder onderbroken te worden door het zoeken naar essentiële hulpmiddelen.

Ordelijk zijn

Bureaulades zijn een handige oplossing om belangrijke spullen bij de hand te houden zonder dat ze het bureau rommelig maken. Door items netjes op te bergen in bureaulades blijft je werkoppervlak georganiseerd en vrij van afleidingen. Als je niet over voldoende lades beschikt, zijn kleine kratten, dozen of andere opbergoplossingen een goed alternatief. Stapel deze langs de omtrek van je studiegebied op het bureaublad, zodat je gemakkelijk toegang hebt tot je studiemateriaal terwijl je toch een opgeruimde werkruimte behoudt. Op die manier maximaliseer je de efficiëntie van je studieomgeving en verminder je de kans op afleidingen tijdens het studeren.

Klok

De impact van een klok op je studiegedrag kan sterk variëren, afhankelijk van je persoonlijkheid en voorkeuren. Voor sommige mensen kan een klok een nuttige motivator zijn om zich te concentreren en gedurende een bepaalde tijd te blijven studeren. Het zien van de tijd verstrijken kan hen aanmoedigen om hun studiedoelen te bereiken binnen een vastgestelde periode.Aan de andere kant kan een klok voor anderen juist een bron van afleiding zijn. Het constante besef van de tijd kan leiden tot angst of stress, vooral als ze zich zorgen maken over deadlines of andere verplichtingen. Bovendien kan het zien van de tijd verstrijken hen eraan herinneren dat er afleidingen of andere activiteiten wachten, waardoor ze moeite hebben om zich te concentreren op hun studie.Het is belangrijk om te begrijpen hoe een klok jou persoonlijk beïnvloedt tijdens het studeren. Als je merkt dat een klok je motiveert en helpt bij het beheren van je tijd, kan het nuttig zijn om er een in je studieomgeving te plaatsen. Aan de andere kant, als een klok je afleidt of stress veroorzaakt, kun je ervoor kiezen om zonder te studeren, of er een te gebruiken die je minder nadrukkelijk herinnert aan de tijd, zoals een digitale klok zonder secondewijzer.

Achtergrondgeluid

Iedereen heeft een unieke voorkeur als het gaat om hun ideale werkomgeving. Terwijl sommige mensen gedijen in een omgeving met achtergrondgeluiden, zoals die in een koffieshop, vinden anderen juist dat ze beter kunnen werken in volledige stilte. Het is belangrijk om te ontdekken welke omgeving het beste voor jou werkt en vervolgens je studieplek dienovereenkomstig te kiezen.Als je merkt dat je je goed kunt concentreren in een levendige omgeving met achtergrondgeluiden, overweeg dan om te studeren in een café, bibliotheek of een andere openbare ruimte waar je wat omgevingsgeluid hebt zonder dat het te afleidend wordt. Aan de andere kant, als je merkt dat je beter presteert in volledige stilte, zoek dan een rustige plek thuis of in de bibliotheek waar je ongestoord kunt studeren.Het belangrijkste is dat je een studieomgeving kiest die bevorderlijk is voor je concentratie en productiviteit. Door te experimenteren met verschillende omgevingen en te luisteren naar wat je geest en lichaam nodig hebben om optimaal te presteren, kun je een studieplek vinden die perfect bij jou past en die je helpt om je academische doelen te bereiken.Heb je nood aan geluidsachtergronden. Maak dan gebruik van white noise.

Afleiders uitschakelen

Het elimineren van afleiders van je bureau, zoals je mobiele telefoon of laptop, kan een enorme impact hebben op je concentratie en productiviteit tijdens het studeren. Deze apparaten zijn vaak bronnen van verleiding, met talloze apps, meldingen en mogelijkheden voor afleiding, zoals sociale media en spelletjes.Door deze afleiders uit je directe zicht en bereik te verwijderen, creëer je een omgeving die bevorderlijk is voor diepgaand leren en geconcentreerd werken.

Leeromgeving: werken in de klas

Een leeromgeving is voor veel leerlingen niet evident. Als leerkracht kan je hier toch enkele zaken proberen mee te geven naar thuis toe.

Gesprek
Ga in gesprek met jouw leerlingen. Vraag hen om hun eigen leeromgeving te schetsen en welke mogelijke afleiders weg kunnen.
Modelling
Zorg zelf voor een ordelijk bureau. Zo geef je het goede voorbeeld.
Klik Hier
Motivatie
Laat leerlingen zelf hun eigen motivatiebronnen opzoeken. Laat hen hier voor Nederlands een tekst voor schrijven. Zodanig dat leerlingen dit in hun eigen leeromgeving kunnen gebruiken. Dit kan bijv. een foto zijn van familieleden, de voetbal, een festival, ...
Vorige slide
Volgende slide

Leeromgeving: beperkingen

Een leeromgeving creëren is essentieel voor onze kinderen. Bijv. een kind met DCD die moeite heeft met overzicht heeft nood aan een ordelijke bureau.

Onderstaand enkele tips van enkele doelgroepen die wij ondersteunen.

ADHD

Creëer een omgeving die bevorderlijk is voor focus en concentratie door het aanbieden van rustige werkruimtes, gefaseerde instructie en het gebruik van time-outs of korte pauzes wanneer dat nodig is. Moedig ook het gebruik van focus-hulpmiddelen aan, zoals ruisonderdrukkende koptelefoons of fidget toys, om leerlingen te helpen bij het reguleren van hun aandacht.

Implementeer een duidelijke en voorspelbare dagelijkse routine met duidelijke instructies en verwachtingen. Maak gebruik van visuele schema’s, dagelijkse planners en agenda’s om de structuur te versterken en leerlingen te helpen bij het organiseren van hun taken en activiteiten.

Een voorbeeld hiervan kan zijn: maak een ik moet dit maken mand en een ik ben klaar mand. Zo kan jouw kind overzicht zien in wat moet gemaakt worden en wat is al gedaan.

Verminder afleidingen door visuele en auditieve prikkels te minimaliseren. Dit kan onder meer het gebruik van rustige kleuren op de muren, het verminderen van visuele rommel en het vermijden van onnodige geluiden omvatten.

Maak gebruik van een studybuddy indien dit niet mogelijk is, een koptelefoon, …

 

Maak visuele reminders om studeren te stimuleren. Dit kan via de DO NUT WORRY kaartjes of een leerkracht/ouder die even een extra hart onder de riem steekt.

DCD

Zorg voor ergonomische stoelen en tafels die de juiste ondersteuning bieden voor een goede houding tijdens het zitten en schrijven. Overweeg ook het gebruik van speciale schrijfhulpmiddelen, zoals pennen met een verdikte grip of aangepaste schrijfoppervlakken, om de fijne motoriek te ondersteunen.

Maak gebruik van visuele ondersteuning, zoals kleurgecodeerde organisatiesystemen, visuele planners en checklists, om de structuur en organisatie te verbeteren. Dit kan helpen bij het beheren van taken en het versterken van het gevoel van controle over de omgeving.

 Creëer een opgeruimde en georganiseerde omgeving door rommel te minimaliseren en obstakels te verwijderen die de beweging kunnen belemmeren.

Autisme

Creëer een rustige en gestructureerde ruimte thuis die vrij is van afleidingen en overstimulatie. Minimaliseer visuele en auditieve prikkels door rommel te verminderen en gebruik te maken van rustgevende kleuren en verlichting. Zorg voor een duidelijke indeling van de ruimte met specifieke werkgebieden voor verschillende activiteiten.

Neem de sensorische behoeften van het kind in overweging en bied accommodaties zoals geluidsdempende koptelefoons, verzwaarde dekens of fidget toys om te helpen bij het reguleren van sensorische input en het bevorderen van een gevoel van comfort en welzijn.

Houd een voorspelbare dagelijkse routine aan en maak gebruik van visuele ondersteuning om overgangen tussen activiteiten soepel te laten verlopen. Dit helpt bij het verminderen van angst en stress die kunnen ontstaan ​​door onverwachte veranderingen en bevordert een gevoel van controle en voorspelbaarheid.

Deel 2: Planning

In het leven van een middelbare scholier spelen toetsen en taken een cruciale rol. Ze vormen de kern van de academische beoordeling en bieden de mogelijkheid om de geleerde concepten toe te passen en kennis te demonstreren. Echter, effectieve planning is essentieel om deze uitdagingen met vertrouwen tegemoet te treden.

Soorten planningen

Planningen zijn belangrijk. Toch is niet elke planning hetzelfde. Zorg ervoor dat een planning de behoeften van het kind nastreeft. Heeft deze nood aan een tijdsindicatie, nood aan een taak op te delen in kleine delen. Dan is hiervoor een andere planner nodig.

Vorige slide
Volgende slide

Hoe eraan beginnen in de klas?

Tips voor Leerkrachten: Effectieve planning van toetsen en taken in het lager en middelbaar onderwijs

Als leerkracht speel je een cruciale rol in het ondersteunen van leerlingen bij het plannen en voorbereiden op toetsen en taken. Een goede planning kan stress verminderen en het succes van de studenten vergroten.

Maak samen een planning op. Kijk met hen hoeveel tijd ze ongeveer hiervoor nodig hebben. Dit is best individueel. Je kan dit eventueel doen door langs te gaan en ze hierop feedback te geven.

Integreer toetsen en taken in een gestructureerd lesplan dat consistentie biedt in de leerervaring van de studenten. Plan toetsen en taken op een evenwichtige manier over de termijn of het semester, rekening houdend met andere leeractiviteiten en vakinhoudelijke doelstellingen.

Houd de voortgang van de leerlingen bij tijdens de voorbereiding op toetsen en taken en bied tijdig feedback om hen te begeleiden en te ondersteunen. Geef constructieve feedback die gericht is op het verbeteren van hun prestaties en moedig hen aan om vragen te stellen en om hulp te vragen indien nodig.

Laat de leerlingen nadien nadenken over hoe ze hebben geleerd en of ze hun leerstrategie moeten veranderen. 

Dit kan door zelf een document te maken, ze het hen laten bevragen of door online een vinden.

Hoe kan thuis hieraan werken?

Als ouder speel je een belangrijke rol bij het ondersteunen van je kinderen bij het plannen en voorbereiden op toetsen en taken.

 

Werk samen met je kind om een studieplanning op te stellen voor toetsen en taken. Moedig hen aan om realistische doelen te stellen en hun studietijd effectief te plannen, rekening houdend met andere verplichtingen en activiteiten. Zolang je merkt dat ze dit niet alleen kunnen.

Moedig je kind aan om actief betrokken te zijn bij hun leerproces door vragen te stellen, oplossingen te bedenken en zichzelf te testen. Moedig hen aan om hun begrip van de leerstof te delen en te bespreken, zowel met jou als met klasgenoten.

Moedig je kind aan en bied emotionele ondersteuning tijdens de voorbereiding op toetsen en taken. Benadruk het belang van hard werken en doorzettingsvermogen, maar herinner hen er ook aan dat het oké is om fouten te maken en van hen te leren.